سفارش تبلیغ
صبا ویژن
 
گناهى که تو را زشت نماید نزد خدا بهتر است از کار نیکى که پسندت آید . [نهج البلاغه]
 
امروز: پنج شنبه 103 فروردین 9

بخش عملی
الف)تقطیر جزء به جزء متانول و آب
در یک بالن ته گرد 100 میلی لیتری مقدار 30 میلی لیتر متانول و 30 میلی لیتر آب بریزید و برای اطمینان از جوشش آرام (جلوگیری از غلیان محلول)، چند عدد سنگ جوش اضافه کنید دستگاه تقطیر جزء به جزء را مطابق شکل سوار کنید. از ابتدای شروع تقطیر حرارت را به گونه ای تنظیم کنید که سرعت تقطیر 10 الی 20 قطره در دقیقه باشد. درجه حرارتی که اولین قطره مایع از نوک دماسنج میچکد را یادداشت کنید. اگر ستون مایع طغیان میکند سرعت تقطیر را کم کنید. محصول تقطیر (مقطره) را در سه ظرف جدا در محدوده دمایی زیر جمع آوری نمایید.
تا دمای 68 درجه مقطره را در ظرف (الف) ذخیره کنید.
از 68 درجه تا 90 درجه مقطره را در ظرف (ب) جمع آوری نمایید.
از 90 درجه به بعد، آنرا در ظرف (ج) ذخیره کنید.
تقطیر را ادامه دهید تا 3-2 میلی لیتر مایع در ظرف تقطیر باقی بماند و سپس شعله را خاموش کنید.
حجم مایعات جمع آوری شده در هر ظرف را اندازه گیری کرده و یاد داشت کنید. حجم مایع باقی مانده در ظرف تقطیر را نیز اندازه گیری نموده و یادداشت کنید.

ب) تقطیر جزء به جزء بنزن و تولوئن
در یک ظرف ته گرد 100 میلی لیتری 30 میلی لیتر بنزن و 30 میلی لیتر تولوئن ریخته و برای اطمینان از جوشش آرام، چند عدد سنگ جوش به آن اضافه کنید. دستگاه تقطیر جزء به جزء را آماده کنید.
در این دستگاه محل حباب دماسنج اهمیت ویژه ای دارد، به محل آن نسبت به لوله جانبی سر دستگاه تقطیر توجه کنید (شکل دستگاه تقطیر). سه ظرف 50 میلی لیتری به عنوان ظرف گیرنده با برچسب (الف)، (ب) و (ج) آماده کنید. در عمل باید نوک رابط خلأ تا داخل گردن این ظرف امتداد داشته باشد، بین رابط و ظرف گیرنده یک فضای عمودی باقی نگذارید زیرا این فضا باعث سهولت فرار بخارهای قابل اشتعال میشود.
ظرف تقطیر را با چراغ گاز حرارت دهید. چراغ را طوری قرار دهید که نوک شعله با توری سیمی تماس پیدا کند یا درست زیر آن باشد، و شعله را از جریان باد محفوظ نگه دارید به نحوی که بتوانید حرارت را تا حد ممکن به دقت تنظیم کنید. به مجردی که محلول شروع به جوشیدن کرد و بخارهای رفلاکس شده به گرما سنج رسید، شعله را طوری میزان کنید که تقطیر فقط با سرعتی در حدود یک قطره مایع مقطر در هر یک یا دو ثانیه به طور یکنواخت ادامه یابد. اولین مایع مقطر را در ظرف گیرنده (الف) جمع آوری کنید. وقتی که درجه حرارت دهانه خروجی به 80 درجه رسید، ظرف گیرنده (الف) را با ظرف گیرنده (ب) و در 105 درجه آن را با ظرف گیرنده (ج) عوض کنید. تقطیر را ادامه دهید تا حدود 2 میلی لیتر مایع در ظرف تقطیر باقی بماند و بعد شعله را خاموش کنید. حجم اجزاء تقطیر شده در ظرف گیرنده (الف)، (ب) و (ج) را به کمک استوانه مدرج اندازه بگیرید و یاداشت کنید. اجازه دهید تا مایع موجود در ستون تقطیر به داخل ظرف تقطیر برگردد، حجم باقی مانده را اندازه گرفته و یادداشت کنید.
تقطیر با بخار آب:
غالبا به کمک تقطیر با بخار آب میتوان ترکیبات آلی فراری را که با آب مخلوط نمیشوند یا تقریبا با آن غیر قابل اختلاط هستند تفکیک و تخلیص کرد. در این روش مخلوط آب و جسم آلی با هم تقطیر میشوند. که به دو صورت امکان پذیر است:
1) روش مستقیم: که مخلوط آب و ماده آلی با همدیگر حرارت داده میشوند (تقطیر بوسیله آب).
2) روش غیر مستقیم: که بخار آب را در ظرف دیگری ایجاد کرده و از داخل ماده آلی عبور میدهند.
در تقطیر با بخار آب طبق قانون دالتون فشار بخارهای حاصله در درجه حرارت معین، برابر با مجموع فشارهای جزئی همان بخارها است:
PT = P1 + P2 + P3 + …
از این عبارت چنین بر می آید که همواره در هر درجه حرارتی فشار بخار کل مخلوط حتی از فشار بخار فرار ترین جزء در آن درجه حرارت بیشتر است، زیرا که فشار بخار اجزای دیگر مخلوط هم دخالت میکنند. بنابر این باید درجه جوش مخلوط ترکیبهای غیر قابل اختلاط کمتر از جزئی باشد که کمترین نقطه جوش را دارد.
آب (با نقطه جوش 100 درجه) و بروموبنزن (با نقطه جوش 156 درجه) در یکدیگر نامحلولند. این مخلوط در حدود 95 درجه سانتیگراد میجوشد. در این درجه، فشار بخار کل مخلوط برابر با فشار آتمسفر است. همانگونه که طبق نظریه دالتون پیش بینی میشد این درجه کمتر از نقطه جوش هر یک از این دو ماده به صورت خالص است.
مزیت استفاده از تقطیر با بخار آب در این است که در جه حرارت در این تقطیر نسبتا پایین است (کمتر از 100 درجه) و این روش برای خالص سازی موادی به کار میرود که نسبت به حرارت حساسند و در حرارتهای بالا تجزیه میشوند. همچنین این روش برای جدا کردن ترکیب، از مخلوط واکنشی که محتوی مقدار زیادی از مواد قیر مانند باشد مفید است.
برج تقطیر
برجهای تقطیر با سینی کلاهکدار ، تعداد سینیها در مسیر برج به نوع انتقال ماده و شدت تفکیک بستگی دارد. قطر برج و فاصله میان سینی‌ها به مقدار مایع و گاز که در واحد زمان از یک سینی می‌گذرد، وابسته است. هر یک از سینی‌های برج ، یک مرحله تفکیک است. زیرا روی این سینیها ، فاز گاز و مایع در کنار هم قرار می‌گیرند و کار انتقال ماده از فاز گازی به فاز مایع یا برعکس در هر یک از سینی‌ها انجام می‌شود. برای اینکه بازدهی انتقال ماده در هر سینی به بیشترین حد برسد، باید زمان تماس میان دو فاز و سطح مشترک آنها به بیشترین حد ممکن برسد.

بخشهای مختلف برج تقطیر با سینی کلاهکدار
• بدنه و سینیها: جنس بدنه معمولا از فولاد ریخته است. جنس سینی‌ها معمولا از چدن است. فاصله سینی‌ها را معمولا با توجه به شرایط طراحی ، درجه خلوص و بازدهی کار جداسازی بر می‌گزینند. در بیشتر پالایشگاههای نفت ، برای برجهای تقطیر به قطر 4ft فاصله میان 50 - 18 سانتیمتر قرار می‌دهند. با بیشتر شدن قطر برج ، فاصله بیشتری نیز برای سینی‌ها در نظر گرفته می‌شود.
• سرپوشها یا کلاهکها: جنس کلاهکها از چدن می‌باشد. نوع کلاهکها با توجه به نوع تقطیر انتخاب می‌شود و تعدادشان در هر سینی به بیشترین حد سرعت مجاز عبور گاز از سینی بستگی دارد.
• موانع یا سدها: برای کنترل بلندی سطح مایع روی سینی ، به هر سینی سدی به نام "وییر" (Wier) قرار می‌دهند تا از پایین رفتن سطح مایع از حد معنی جلوگیری کند. بلندی سطح مایع در روی سینی باید چنان باشد که گازهای بیرون آمده از شکافهای سرپوشها بتوانند از درون آن گذشته و زمان گذشتن هر حباب به بیشترین حد ممکن برسد. بر اثر افزایش زمان گذشتن حباب از مایع ، زمان تماس گاز و مایع زیاد شده ، بازدهی سینی‌ها بالا می‌رود.
برجهای تقطیر با سینی‌های مشبک
در برجهای با سینی مشبک ، اندازه مجراها یا شبکه‌ها باید چنان برگزیده شوند که فشار گاز بتواند گاز را از فاز مایع با سرعتی مناسب عبور دهد. عامل مهمی که در بازدهی این سینیها موثر است، شیوه کارگذاری آنها در برج است. اگر این سینیها کاملا افقی قرار نداشته باشند، بلندی مایع در سطح سینی یکنواخت نبوده و گذر گاز از همه مجراها یکسان نخواهد بود.
خورندگی فلز سینیها هم در این نوع سینیها اهمیت بسیار دارد. زیرا بر اثر خورندگی ، قطر سوراخها زیاد می‌شود که در نتیجه مقدار زیادی بخار با سرعت کم از درون آن مجاری خورده شده گذر خواهد کرد. و می‌دانیم که اگر سرعت گذشتن گاز از حد معینی کمتر گردد، مایع از مجرا به سوی پایین حرکت کرده بازدهی کار تفکیک کاهش خواهد یافت.
برجهای تقطیر با سینی‌های دریچه‌ای
این نوع سینیها مانند سینیهای مشبک هستند. با این اختلاف که دریچه‌ای متحرک روی هر مجرا قرار گرفته است. در صنعت نفت ، دو نوع از این سینیها بکار می‌روند:

1. انعطاف پذیر: همانطور که از نام آن برمی‌آید، دریچه‌ها می‌توانند بین دو حالت خیلی باز یا خیلی بسته حرکت کنند.
2. صفحات اضافی: در این نوع سینیها ، دو دریچه یکی سبک که در کف سینی قرار می‌گیرد و دیگری سنگین که بر روی سه پایه‌ای قرار گرفته ، تعبیه شده است. هنگامی که بخار کم باشد، تنها سرپوش سبک به حرکت در می‌آید. اگر مقدار بخار از حد معینی بیشتر باشد، هر دو دریچه حرکت می‌کنند.
مقایسه انواع گوناگون سینی‌ها
در صنعت نفت ، انواع گوناگون سینی‌ها در برجهای تقطیر ، تفکیک و جذب بکار برده می‌شوند. ویژگیهایی که در گزینش نوع سینی برای کار معینی مورد توجه قرار می‌گیرد، عبارت است از: بازدهی تماس بخار و مایع ، ظرفیت سینی ، افت بخار در هنگام گذشتن از سینی ، زمان ماندن مایع بر روی سینی ، مشخصات مایع و ... . چون در صنعت بیشتر سینی‌های کلاهکدار بکار برده می‌شوند، برای مقایسه مشخصات سینی‌های دیگر ، آنها را نسبت به سینی‌های کلاهکدار ارزیابی می‌کنند.
برجهای انباشته
در برجهای انباشته ، بجای سینی‌ها از تکه‌ها یا حلقه‌های انباشتی استفاده می‌شود. در برجهای انباشته حلقه‌ها یا تکه‌های انباشتی باید به گونه‌ای برگزیده و در برج ریخته شوند که هدفهای زیر عملی گردد.

1. ایجاد بیشترین سطح تماس میان مایع و بخار
2. ایجاد فضا مناسب برای گذشتن سیال از بستر انباشته
جنس مواد انباشتی
این مواد باید چنان باشند که با سیال درون برج ، میل ترکیبی نداشته باشند.
استحکام مواد انباشتی
جنس مواد انباشتی باید به اندازه کافی محکم باشد تا بر اثر استفاده شکسته نشده و تغییر شکل ندهد.
شیوه قرار دادن مواد انباشتی
مواد انباشتی به دو صورت منظم و نامنظم درون برج قرار می‌گیرند.

1. پر کردن منظم: از مزایای این نوع پر کردن، کمتر بودن افت فشار است که در نتیجه می‌شود حجم بیشتر مایع را از آن گذراند.
2. پر کردن نامنظم: از مزایای این نوع پر کردن ، می‌توان به کم هزینه بودن آن اشاره کرد. ولی افت فشار بخار در گذر از برج زیاد خواهد بود.
مقایسه برجهای انباشته با برجهای سینی‌دار
در برجهای انباشته ، معمولا افت فشار نسبت به برجهای سینی‌دار کمتر است. ولی اگر در مایع ورودی برج ، ذرات معلق باشد، برجهای سینی‌دار بهتر عمل می‌کنند. زیرا در برجهای انباشته ، مواد معلق ته‌نشین شده و سبب گرفتگی و برهم خوردن جریان مایع می‌گردد. اگر برج بیش از حد متوسط باشد، برج سینی‌دار بهتر است. زیرا اگر در برجهای انباشته قطر برج زیاد باشد، تقسیم مایع در هنگام حرکت از بستر انباشته شده یکنواخت نخواهد بود.
در برجهای سینی‌دار می‌توان مقداری از محلول را به شکل فرایندهای کناری از برج بیرون کشید، ولی در برجهای انباشته این کار، شدنی نیست. کارهای تعمیراتی در درون برجهای سینی‌دار ، آسانتر انجام می‌گیرد. تمیز کردن برجهای انباشته ، از آنجا که باید پیش از هرچیز آنها را خالی کرده و بعد آنها را تمیز نمایم، بسیار پرهزینه خواهد بود.

نکات مهم در انجام عمل تقطیر:
1-از دستگاه تقطیری که رابط های آن شل باشند ممکن است بخارهای قابل اشتعالی که باچراغ بونزن مجاور مشتعل شود (نشت کند). دستگاهی که گیره های آن سفت بسته شده باشند ممکن است ضمن کار آزمایشگاهی در اثر فشار به نقطه ی شکست خود برسد و علاوه بر خطرات فیزیکی که شیشه شکسته دارد باعث پخش مواد قابل اشتعال یا سوزان شود.
2-در بستن گیره باید دهانه گیره با قطعه شیشه ای که به آن بسته می شود به صورت موازی قرار گیرد. این حالت باعث می شود که گیره بدون کج کردن شیشه بسته شود وموجب شکستن شیشه یا شل کردن رابط دیگری نشود.قبل از اطمینان از وضعیت درست قطه ی شیشه ای و همترازی صحیح گیره آن را سفت نکنید.
3-در تقطیر ساده دستگاهی که به کار می رود در انتهای گیره خنک کننده به هوا راه داردو از این راه تعادل فشار برقرار می شود.در آزمایشگاه هیچگاه نباید یک دستگاه بسته را حرارت داد. چنان چهت تعادل فشاربرقرار نشود انبساط مواد در دستگاه فشار را زیاد ی کند و این عمل ممکن است باعث انفجار دستگاه شود.
4-در این آزمایشات باید توهجه داشت که موادی مثل بنزن و تولوئن باید خشک باشند.چنان چه از خشک بودن آنها اطمینان ندارید برای خشک کدن هر یک می توانید 50میلی لیتر از آن را در دستگاه تقطیرساده ای بریزید و تقطیر کنید تا مایع مقطر کدورتی را نشان ندهد.تقطیر را قطع کنید و باقی مانده تقطیر (نه مایع مقطر)را در آزمایش تقطیر جز به جز به کار برید.این روش برای خشک کردن حلال های مر طوبی مناسب است که با آب آزئو تروپ با جوشش مینی مم می دهند.
5-هنگامیکه مایع قابل اشتعالی را در حالت تقطیر یا رفلاکس حرارت می دهید اطمینان حاصل کنید که تمام رابط ها نحکم و عاری از فشار باشند.در موقعی که مایع بسیار فراری را گرم می کنید بهتر است که یک لوله لاستیکی را به دهانه باز دستگاهی متصل می کنید و لوله را از لبه بالای میز کار بگذرانید.و آن را از چرا گاز خود دور کنید.
6-هرگز نگذارید که یک محصول تقطیر قابل اشتعال به خصوص اگه نزدیک به شعله نفر پهلویی شما باشد آزادانه از خنک کننده به ظرف گیرنده ای که چند اینچ پایین تر از آن است بچکد.برای هدایت محصول تقطیر به ظرف گیرنده از یک مبدل استفاده کنید.

ضمیمه:
حلالهای قابل اشتعال که معمولا با آنها زیاد سرو کار داریم به ترتیب در زیر آورده شده است:
1-اتیل اتر
2-استرها(اتیل استات)
3-الکلها(متانول-اتانول-2-پروپانول)
4-کتون ها(استون و بوتانون)
5-کربن دی سولفید
6-هیدروکربن ها(پنتان -هگزان-بنزن-تولوئن و...)


 نوشته شده توسط محمدسرحدی در یکشنبه 89/5/31 و ساعت 10:54 عصر | نظرات دیگران()
درباره خودم
آمار وبلاگ
بازدید امروز: 44
بازدید دیروز: 18
مجموع بازدیدها: 1103594
فهرست موضوعی یادداشت ها
آشنایی با روش های تفکیک و تخلیص ترکیبات آلی-مقالات شیمی آلی[4] . شیمی[4] . سوالات شیمی[2] . شیمی(3)وآزمایشگاه[2] . شیمی3 . شیمیدان های نامی اسلام-امام جعفر صادق علیه السلام -ابن سینا ، حس . ضد یخ . ضرب المثل های شیمی . طریقه پاک کردن واز بین بردن انواع لکه ها . طلا-پلاتنین . ظرف مناسب برای پخت غذا کدامند؟ . عسل یا( داروهای آرامبخش ،داروهای شیمیایی یا آنتی بیوتیک های شیمی . علت سوزش و اشک هنگام خرد کردن پیاز . عناصر باهم بودن را دوست دارند! . عنصر آرگون ،در جدول تناوبی با نشان Ar، و عدد اتمی 18 قرار گرفته . عنصر شیمیایی جدید در جدول تناوبی-آیوپاک- عنصر . عوارض دکلره کردن مو . عوارض لامپ کم مصرف از نظر شیمی . عکس . فواید نوشابه گازدار . قانون بویل . قران . کنکور . گاز . گاز شهری (TOWN GAS) . گامی ‌دیگر برای به خدمت درآوردن انرژی اتم . لانتان ،آکتنیم،تالیف کتب درسی شیمی ،جدول تناوبی سال دوم دبیرستان . لایه اوزون چیست؟ . لایه اوزون-cfc . لاک ناخن از نظر شیمی . مزایا ومضرات استفاده از گاز نیتروژن در تایر خودرو . مزایای نمک دریایی نسبت به نمک‌های معمولی . معرفی دانشمندان شیمی . مقالات انرژی هسته ای-راکتور-اورانیوم . مقالات شیمی . مواد تشکیل دهنده شامپو . نانو . نرم افزار ISIS/Draw برای رسم مولکول های سخت شیمی . نفت خام . نمونه سوال . نمونه سوال شیمی سال اول-نمونه سوال شیمی سال دوم-نمونه سوال شیمی . نمک حمام چه فوایدی دارد؟ . نوبل شیمی . هرپایه . هشدار یک شیمیست به کسانی که رژ لب میزنن . همه چیز درباره استفاده صحیح از جواهر -جواهرآلات- بهترین روش تم . وبلاگ شیمی وزندگی اگر در یافتن مطلب در گوگل با مشکل روبه رو شدید . وطنم ایران . یخ خشک-کاربردهای یخ خشک چیست؟ . کلید سوالات شیمی 3شهریور 93 . سوالات شیمی 3 دی 88 . سوالات شیمی 3-خرداد89- با جواب -سوالات شیمی 3خرداد89 . سوالات شیمی(3)و آزمایشگاه دی 90 . سوالات وجواب شیمی 1شهریور1389 . سوالات وجواب شیمی 3 شهریور1389 . سوالی که دانش آموز در کلاس از من پرسید(جایگزین تترا اتیل سرب در . شامپوی خوب-آداب شامپو زدن . شبکه های بلوری . شعاع اتمی گالیم،چرا شعاع اتمی گالیم از آلومینیوم کم تر است؟ . شهریور93 . 10 استفاده غیرمعمول از نمک . 2009 برای کشف اسرار مولکولی حیات . آب اکسیژنه- H2O2 . آب قند به جای بنزین . آب -کشش سطحی- ظرفیت گرمایی . آب هم می تواندمشکل زاباشد . آرایش الکترونی اتمها-اوربیتال-ساختار اتم هاومولکول ها - . آزمایش . شیمی (3 ) وآزمایشگاه . شیمی (3) و آزمایشگاه . شیمی (3) و آزمایشگاه دی ماه 94 . شیمی (3) و آزمایشگاه -شیمی 3خرداد 93 همراه با جواب وپاسخ نامه،دا . شیمی (3)-سوالات امتحان نهایی شیمی دوازدهم -دی ماه -نهایی-شیمی12- . شیمی (3)و آزمایشگاه ، دی ماه 1393 .اخرین امتحان در سال 1393 . شیمی ،دبیرستان،شیمی 3،امتحان نهایی،شهریور 94 . شیمی 3،خرداد94،کلید سوالات شیمی3 . شیمی 3دی ماه 95 با پاسخنامه . شیمی 3-دی ماه-نهایی-امتحان نهایی-دوازدهم . شیمی آلی -شیمی آلی در زیست شناسی وژزشکی . شیمی درس شیرین زندگی!!! . شیمی دی ماه 89 سوم دبیرستان . شیمی رنگ . شیمی و نان . شیمی(3) و آزمایشگاه . شیمی(3) و آزمایشگاه خرداد92 . شیمی(3) و آزمایشگاه -شهریور95- شیمی3 . شیمی(3) و آزمایشگاه -شهریور96-شیمی . شیمی(3) و آزمایشگاه شهریور 92 . شیمی(3) و آزمایشگاه، دی 92 شیمی سال سوم . شیمی(3) و آزمایشگاه-شهریور96-شیمی-دبیرستان- . ابتلا به بیماری با غذاهای رنگی شیمیایی . اتم . اتیلن کلیگول ، مهمترین سیال در مایعات خنک کننده . اربیتال اتمی،اربیتال هیبریدی و اربیتال مولکولی . از شیمی آموختم که ... . ازهررشته . اطلاعات ارزشمند در مورد طلا . الماس-گرافیت-فولریت-سختی الماس . امتحان . امتحان نهایی ازهردرسی . امتحان نهایی شیمی 3دی 88 . انرژی هسته ای . انرژی هسته ای به زبان ساده . انعقاد آب . انیمشن شیمی 3 برای سال سوم دبیرستان . انیمیشن پیش دانشگاهی . انیمیشن های شیمی 2 . براق کردن طلا و جواهر -نحوه تشخیص اصل یا تقلبی بودن طلا . پانزده نکته جالب در مورد عطرها و ادکلن ها . پر کردن دندان و مسمومیت با جیوه؟ . پیوند کووالانسی . پیوندیونی . تجربی و ریاضی . تجلی وحدت . تقارن . تماشای آنلاین تلویزیون . تکمیل شدن سطر هفتم جدول تناوبی عناصر (جدول مندلیف) . جدول تناوبی با تمام امکانات . جدول تناوبی بسیار زیبا با تمام امکانات . چگونگی تشکیل پیوند کووالانس وانرژی پیوند . چند حالت برای مواد داریم ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ . چند نکته در مورد گاز مونو اکسیدکربن . خرداد95 . دانش آموز . دانش آموزان چهارم ریاضی (پیش دانشگاهی )و من . دانشمندشیمی . دانلود سوالات امتحان نهایی شیمی دی 91 . دانلود سوالات شیمی 1 اول دبیرستان هماهنگ کشوری سال 89 . دانلود سوالات شیمی(3)خرداد90 . دبیر . درباره عطر . دستمال چگونه نمی سوزد؟ . دوغ، نوشیدنی پرفایده و سالم . رابطه قران وشیمی . راز کشش سطحی آب . راه تشخیص رب گوجه فرنگی تقلبی . راههای تمیز کردن نقره و طلا و جواهرات . رژلب را نخورید . رسم ساختار لوویس مولکول ها-ساختار لوویس . زیاد آب معدنی نخورید- . سؤالات و کلید اولیه گروههای آزمایشی علوم ریاضی و فنی،‌علوم تجربی . سئوالات کنکورسال 1388 . سایت سنجش را از وبلاگ شیمی وزندگی ببینید . سختی آب و انواع آن . سمی . سوالات امتحان نهایی سوم دبیرستان شیمی دی ماه 89 . سوالات امتحانی شیمی 3و1 در سالهای مختلف -سوالات شیمی 1 درشهریور .
جستجو در صفحه

لوگوی دوستان
خبر نامه