سفارش تبلیغ
صبا ویژن
 
[ و مردى از کارگزاران او کاخى شکوهمند بر افراخت امام فرمود : ] نقره‏ها سر برآورده خود را مى‏نمایاند ، این بنا توانگرى تو را رساند . [نهج البلاغه]
 
امروز: سه شنبه 102 اسفند 29

دید کلی

معمولا ترکیبات رنگی را به طرق مختلف طبقه‌بندی می‌کنند؛ مثلا رنگهای گیاهی و غیر گیاهی ، رنگ طبیعی و مصنوعی ، رنگ آلیو معدنی. ولی یکی از طبقه‌بندیهای جدید بر اساس کاربرد رنگهاست. در اینجا رنگها را بر اساس کارایی آنها دررنگرزی طبقه‌بندی می‌کنیم و خصوصیات هر یک و کاربردشان را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

رنگهای بازی

این نوع رنگها ، از ترکیبات آلی یا هیدروکلریدها می‌باشند که کرومورفورهابصورت کاتیونی است. از این نظر این دسته رنگها را رنگهای کاتیونی نیز می‌گویند و معمولا دارای فرمول عمومی می‌باشند. رنگ باز وقتی ظاهر می‌شود که بصورت نمک در آید. رنگهای مختلفی که به این گروه تعلق دارند عبارتند از:


  • مشتقات تری‌فنیل متان نظیر مالاکیت سبز ، متیل سبز و ...
  • مشتقات تیازین که بارزترین نمونه آن آبی ‌متیلن است.
  • رنگ بازی که حاوی گروه اکسازین است، مانند آبی ملدولا.
  • آذین‌ها مانند قرمز خنثی
  • رنگهای بازی که حاوی گروههای آزو هستند، مانند قهوه‌ای بیسمارک

خصوصیات رنگهای بازی

رنگهای بازی به راحتی درالکل حل می‌شوند، ولی بندرت و تحت شرایط ویژه ای در آب حل می‌شوند. در برخی از موارد ، انحلال با تجزیه شدن مولکول رنگ همراه می‌شود. بدون استثنا همه آن با اسید تانیک ترکیب شده به جسم نامحلول تبدیل می‌شوند.

کاربرد رنگهای بازی در رنگرزی

الیاف سلولزی تمایلی به واکنش با رنگهای بازی ندارند، مگر اینکه تمایل را با آغشته کردن اسید تانیک به‌عنوان تثبیت کننده با الیاف سلولزی ایجاد کرد. رنگهای بازی برای رنگ آمیزی ابریشم و پشم مناسب هستند. برای الیاف سنتزی نیز عملیاتی شبیه به الیاف سلولزی باید انجام داد.

رنگهای اسیدی

این رنگها نمکهای سدیم ، اسیدهای سولفونیک و کربوکسیلیک هستند و برای الیاف سلولزی نامناسب‌اند. اما برای الیاف پروتئینی و پلی‌آمیدی مناسب‌اند. رنگهای اسیدی فقط بکمک گرما جذب الیاف می‌شوند و در کمتر از ابدا جذب الیاف نمی‌شوند و هر چه دما از بالاتر رود، شدت جذب رنگ توسط الیاف نیز افزایش می‌یابد. از انواع مختلف رنگها ، می‌توان نمونه‌های زیر را نام برد:


  • مشتقات تری ‌فنیل متان ، مانند آبی زایلن.
  • رنگهای نیترو که ترکیب آروماتیک موجود در ساختار آنها نیتره شده‌اند، معمولا برای الیاف پروتئینی مناسب‌اند، مانند زرد مفتول.
  • رنگهای حاوی گروه آزو مانند آزوگرانین.

رنگهای مستقیم

این رنگها بدلیل داشتن گروههای اسید سولفونیک یا نمکهای سدیم آنها به رنگهای اسیدی شباهت دارد و بطور کلی ، از ترکیبات سولفونه شده آزو می‌باشند. این رنگها مستقیما برای رنگرزی الیاف سلولزی بکار گرفته می‌شود. اما برای الیاف پروتئینی شرایط ویژه‌ای لازم است. مهمترین این سری رنگها عبارتند از :


  • رنگهای مستقیم منو آزو مانند دی ‌آزوامین اسکارلت B
  • رنگهای مستقیم دی آزو
  • رنگهای مستقیم تریس آزو ، مانند قهوه‌ای دی‌آزو
  • رنگهای مستقیم تترا آزو

ماهیت اتصال مولکولهای رنگ به الیاف عمدتا پیوندهیدروژنی است که بین هیدروژن گروه الیاف سلولزی با گروههای و موجود بر روی رنگهای مستقیم برقرار می‌شود. با افزایش دما تمایل رنگ پذیری الیاف ، کاهش می‌یابد.

رنگهای دندانه‌ای

این رنگها به‌تنهایی روی الیاف نمی‌توانند تثبیت شوند، بلکه برای این کار به ماده تثبیت کننده که اصطلاحا «دندانه» نامیده می‌شود، نیاز دارند که مهمترین انها هیدروکسیدهای کروم ، قلع ، آلومینیوم و آهن است. در این سیستم رنگرزی ، مولکولهای رنگ در نقش لیگاند یک یا چند الکترون غیرپیوندی خود را به فلزی که دارای اوربیتال های خالی است، می‌دهند. بدین صورت پیوندداتیوبین آنها تشکیل می‌شود.


  • رنگهای دندانه‌ای دو نوع‌اند :

    • رنگهای دندانه‌ای طبیعی که از معروفترین آنها آلیزارین یا ( 1 و –2 دی هیدروکسی آنتراکینون ) را می‌توان نام برد.
    • رنگهای دندانه‌ای اسیدی که نمونه معرف آنها اریوکروم سیاه آوسولوکروم نارنجی M است که در رنگرزی الیاف پشم و پلی‌آمید کاربرد وسیعی دارند و هر دو بوسیله کروم تثبیت می‌شوند.

رنگهای آزوئیکی

این سری از رنگها در آب نامحلول‌اند و در داخل الیاف بوجود می‌آیند. سپس با باز دی‌ازوی نیتره شده ترکیب می‌شوند. عمدتا برای رنگ‌آمیزی الیاف سلولزی بکار می‌روند. اما برای الیاف پروتئن چندان مناسب بنظر نمی‌رسند. نمونه‌ای از این رنگها قرمز نیتروز امین است.

رنگهای گوگردی

این دسته از رنگها ترکیبات آلی پیچیده‌ای هستند که در ساختار آنها گوگرد شرکت دارد، براق نیستند و معمولا در رنگرزی الیاف سلولزی بکار می‌روند. در آب حل نمی‌شوند، ولی در محلول سولفید سدیم حل می‌شوند. در این عمل سولفید سدیم در نقش احیاکننده مولکول اصلی را به مولکولهای کوچکتر محلول در آب تفکیک می‌کند. یکی از رنگهای گوگردی را می‌توان از حرارت دادن پارائولوئیدین با گوگرد تهیه کرد. از حرارت دادن مخلوط دی هیدرو ـ تولوئیدن با بنزوروین و گوگرد ، نیز یک رنگ زرد که ایمدیال نامیده می‌شود، بدست می‌آید.

img/daneshnameh_up/1/1a/PIGMENT2.JPG

رنگهای خمره‌ای

این رنگها از نظر غیر محلول بودن در آب ، شبیه رنگهای گوگردی‌اند. بطوری که پس از واکنش با هیدرو سولفیت سدیم بصورت محلول در‌می‌آید. ایندیگو یکی از رنگهای طبیعی خمره‌ای است که امروزه در مقیاس صنعتی از قطران زغال سنگ (نفتالین) تهیه می‌شود. رنگهای خمره‌ای به دو دسته تقسیم می‌شوند.


  • رنگهای خمره‌ای ایندیگویی حاوی کروموفور مثل مشتقات ایندیگویتی
  • رنگهای خمره‌ای آنتراکتیونی که از آنتراکینون مشتق می‌شوند. مثل: زردی ایندانترن

رنگهای کلوئیدی

الیاف هیدروفوبیک مانند استات سلولز نوع سوم و دوم ، عمدتا رنگها غیر محلول در آب را بهتر به خود می‌گیرند. این سری رنگها هم می‌توانند از زمره ترکیبات آزو باشد (مانند زرد قند دیسپر سول G ) و هم می‌توانند از مشتقات آنتراکینون باشد (مانند آبی براق دوانول CB) اتصال بین الیاف و رنگ از طریق پیوند هیدروژنی ، نیروهای واندروالسی و همچنین جاذبه دو قطبی ـ دو قطبی تامین می‌شود.

رنگهای فعال

رنگهایی که برای رنگ‌آمیزی الیاف سلولزی معرفی شده‌اند، پس از انتقال از حالت محلول به حالت جامد ، بر روی الیاف تثبیت می‌شوند و بعضی از آنها به علت اینکه در مقابل رطوبت مقاوم نیستند، کارایی چندانی ندارند (مانند رنگهای مستقیم). از اینرو پژوهشگران تلاش کردند تا رنگ را بوسیله پیوندکووالانسی به الیاف سلولزی متصل کنند. برای این منظور ، تمام کوشش خود را بر روی کلرید سیانوریک یا به بیان دیگر به رنگهای تری ازینیل معطوف داشتند. زیرا اتمهای کلر می‌تواند به‌آسانی بوسیله یک ، یا دو یا سه گروه هیدروکسیل یا گروه آمین و ... جایگزین شود و مولکول رنگ را به گروههای روی الیاف متصل کند. مانند رنگهای زرد و قرمز و آبی پرویسون.           تقدیم بهwww.rang84.blogfa.com
 نوشته شده توسط محمدسرحدی در یکشنبه 87/12/25 و ساعت 12:3 صبح | نظرات دیگران()
درباره خودم
آمار وبلاگ
بازدید امروز: 38
بازدید دیروز: 22
مجموع بازدیدها: 1103232
فهرست موضوعی یادداشت ها
آشنایی با روش های تفکیک و تخلیص ترکیبات آلی-مقالات شیمی آلی[4] . شیمی[4] . سوالات شیمی[2] . شیمی(3)وآزمایشگاه[2] . شیمی3 . شیمیدان های نامی اسلام-امام جعفر صادق علیه السلام -ابن سینا ، حس . ضد یخ . ضرب المثل های شیمی . طریقه پاک کردن واز بین بردن انواع لکه ها . طلا-پلاتنین . ظرف مناسب برای پخت غذا کدامند؟ . عسل یا( داروهای آرامبخش ،داروهای شیمیایی یا آنتی بیوتیک های شیمی . علت سوزش و اشک هنگام خرد کردن پیاز . عناصر باهم بودن را دوست دارند! . عنصر آرگون ،در جدول تناوبی با نشان Ar، و عدد اتمی 18 قرار گرفته . عنصر شیمیایی جدید در جدول تناوبی-آیوپاک- عنصر . عوارض دکلره کردن مو . عوارض لامپ کم مصرف از نظر شیمی . عکس . فواید نوشابه گازدار . قانون بویل . قران . کنکور . گاز . گاز شهری (TOWN GAS) . گامی ‌دیگر برای به خدمت درآوردن انرژی اتم . لانتان ،آکتنیم،تالیف کتب درسی شیمی ،جدول تناوبی سال دوم دبیرستان . لایه اوزون چیست؟ . لایه اوزون-cfc . لاک ناخن از نظر شیمی . مزایا ومضرات استفاده از گاز نیتروژن در تایر خودرو . مزایای نمک دریایی نسبت به نمک‌های معمولی . معرفی دانشمندان شیمی . مقالات انرژی هسته ای-راکتور-اورانیوم . مقالات شیمی . مواد تشکیل دهنده شامپو . نانو . نرم افزار ISIS/Draw برای رسم مولکول های سخت شیمی . نفت خام . نمونه سوال . نمونه سوال شیمی سال اول-نمونه سوال شیمی سال دوم-نمونه سوال شیمی . نمک حمام چه فوایدی دارد؟ . نوبل شیمی . هرپایه . هشدار یک شیمیست به کسانی که رژ لب میزنن . همه چیز درباره استفاده صحیح از جواهر -جواهرآلات- بهترین روش تم . وبلاگ شیمی وزندگی اگر در یافتن مطلب در گوگل با مشکل روبه رو شدید . وطنم ایران . یخ خشک-کاربردهای یخ خشک چیست؟ . کلید سوالات شیمی 3شهریور 93 . سوالات شیمی 3 دی 88 . سوالات شیمی 3-خرداد89- با جواب -سوالات شیمی 3خرداد89 . سوالات شیمی(3)و آزمایشگاه دی 90 . سوالات وجواب شیمی 1شهریور1389 . سوالات وجواب شیمی 3 شهریور1389 . سوالی که دانش آموز در کلاس از من پرسید(جایگزین تترا اتیل سرب در . شامپوی خوب-آداب شامپو زدن . شبکه های بلوری . شعاع اتمی گالیم،چرا شعاع اتمی گالیم از آلومینیوم کم تر است؟ . شهریور93 . 10 استفاده غیرمعمول از نمک . 2009 برای کشف اسرار مولکولی حیات . آب اکسیژنه- H2O2 . آب قند به جای بنزین . آب -کشش سطحی- ظرفیت گرمایی . آب هم می تواندمشکل زاباشد . آرایش الکترونی اتمها-اوربیتال-ساختار اتم هاومولکول ها - . آزمایش . شیمی (3 ) وآزمایشگاه . شیمی (3) و آزمایشگاه . شیمی (3) و آزمایشگاه دی ماه 94 . شیمی (3) و آزمایشگاه -شیمی 3خرداد 93 همراه با جواب وپاسخ نامه،دا . شیمی (3)-سوالات امتحان نهایی شیمی دوازدهم -دی ماه -نهایی-شیمی12- . شیمی (3)و آزمایشگاه ، دی ماه 1393 .اخرین امتحان در سال 1393 . شیمی ،دبیرستان،شیمی 3،امتحان نهایی،شهریور 94 . شیمی 3،خرداد94،کلید سوالات شیمی3 . شیمی 3دی ماه 95 با پاسخنامه . شیمی 3-دی ماه-نهایی-امتحان نهایی-دوازدهم . شیمی آلی -شیمی آلی در زیست شناسی وژزشکی . شیمی درس شیرین زندگی!!! . شیمی دی ماه 89 سوم دبیرستان . شیمی رنگ . شیمی و نان . شیمی(3) و آزمایشگاه . شیمی(3) و آزمایشگاه خرداد92 . شیمی(3) و آزمایشگاه -شهریور95- شیمی3 . شیمی(3) و آزمایشگاه -شهریور96-شیمی . شیمی(3) و آزمایشگاه شهریور 92 . شیمی(3) و آزمایشگاه، دی 92 شیمی سال سوم . شیمی(3) و آزمایشگاه-شهریور96-شیمی-دبیرستان- . ابتلا به بیماری با غذاهای رنگی شیمیایی . اتم . اتیلن کلیگول ، مهمترین سیال در مایعات خنک کننده . اربیتال اتمی،اربیتال هیبریدی و اربیتال مولکولی . از شیمی آموختم که ... . ازهررشته . اطلاعات ارزشمند در مورد طلا . الماس-گرافیت-فولریت-سختی الماس . امتحان . امتحان نهایی ازهردرسی . امتحان نهایی شیمی 3دی 88 . انرژی هسته ای . انرژی هسته ای به زبان ساده . انعقاد آب . انیمشن شیمی 3 برای سال سوم دبیرستان . انیمیشن پیش دانشگاهی . انیمیشن های شیمی 2 . براق کردن طلا و جواهر -نحوه تشخیص اصل یا تقلبی بودن طلا . پانزده نکته جالب در مورد عطرها و ادکلن ها . پر کردن دندان و مسمومیت با جیوه؟ . پیوند کووالانسی . پیوندیونی . تجربی و ریاضی . تجلی وحدت . تقارن . تماشای آنلاین تلویزیون . تکمیل شدن سطر هفتم جدول تناوبی عناصر (جدول مندلیف) . جدول تناوبی با تمام امکانات . جدول تناوبی بسیار زیبا با تمام امکانات . چگونگی تشکیل پیوند کووالانس وانرژی پیوند . چند حالت برای مواد داریم ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ . چند نکته در مورد گاز مونو اکسیدکربن . خرداد95 . دانش آموز . دانش آموزان چهارم ریاضی (پیش دانشگاهی )و من . دانشمندشیمی . دانلود سوالات امتحان نهایی شیمی دی 91 . دانلود سوالات شیمی 1 اول دبیرستان هماهنگ کشوری سال 89 . دانلود سوالات شیمی(3)خرداد90 . دبیر . درباره عطر . دستمال چگونه نمی سوزد؟ . دوغ، نوشیدنی پرفایده و سالم . رابطه قران وشیمی . راز کشش سطحی آب . راه تشخیص رب گوجه فرنگی تقلبی . راههای تمیز کردن نقره و طلا و جواهرات . رژلب را نخورید . رسم ساختار لوویس مولکول ها-ساختار لوویس . زیاد آب معدنی نخورید- . سؤالات و کلید اولیه گروههای آزمایشی علوم ریاضی و فنی،‌علوم تجربی . سئوالات کنکورسال 1388 . سایت سنجش را از وبلاگ شیمی وزندگی ببینید . سختی آب و انواع آن . سمی . سوالات امتحان نهایی سوم دبیرستان شیمی دی ماه 89 . سوالات امتحانی شیمی 3و1 در سالهای مختلف -سوالات شیمی 1 درشهریور .
جستجو در صفحه

لوگوی دوستان
خبر نامه